İş Hukukuna İlişkin Yeni Düzenlemeler Yürürlüğe Girdi
İşbu bilgi notu;
➢ 18 Ağustos 2017 tarihinde yürürlüğe giren Yıllık Ücretli İzin Yönetmeliği’nde Değişiklik Yönetmeliği’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik;
➢ 25 Ağustos 2017 tarihinde yürürlüğe giren İş Kanunu’na İlişkin Fazla Çalışma ve Fazla Sürelerle Çalışma Yönetmeliği;
➢ 25 Ağustos 2017 tarihinde yürürlüğe giren İş Kanunu’na İlişkin Çalışma Süreleri Yönetmeliği;
➢ 25 Ağustos 2017 tarihinde yürürlüğe giren Alt İşverenlik Yönetmeliği’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik; ve
➢ 29 Eylül 2017 tarihinde yürürlüğe giren Çalışan Buluşlarına Dair Yönetmelik
ile getirilen yeni düzenlemeler hakkında tarafınız bilgilendirmek amacıyla hazırlanmıştır.
I. “Yıllık Ücretli İzin Yönetmeliği’nde Değişiklik Yönetmeliği’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” ile Getirilen Değişiklikler
• Önceki düzenleme uyarınca yıllık ücretli izin süreleri işçi ve işverenin karşılıklı anlaşması ile yıllık izin günlerinin bir bölümünün 10 günden az olmamak kaydı ile en fazla 3 defada kullanılabilmekteydi. Ancak yapılan değişiklik neticesinde en fazla üçe bölünme kuralı kaldırılmış, yıllık ücretli izin süresinin “bölümler halinde kullanılabileceği” düzenlenmiştir.
• Alt işverenin değiştiği ancak asıl işverenin aynı kaldığı hallerde, alt işveren işçilerinin yıllık izin hakkının ilgili işyerinde çalıştığı sürelerin dikkate alınarak hesaplanacağı düzenlenmiştir. Diğer bir deyişle, alt işverenin işçilerinin yıllık izin hakları alt işverenin değişmesi halinde sıfırlanmayacaktır. İlgili düzenleme ile ayrıca asıl işverene alt işveren işçilerinin yıllık ücretli izinlerini kullanıp kullanmadıklarını kontrol etme, ilgili yıl içerisinde ilgili izinlerini kullanmalarını sağlama yükümlülüğü getirmiştir. Asıl işveren söz konusu yükümlülüğünü yerine getirirken alt işveren de tutmakla yükümlü olduğu izin belgesinin bir kopyasını asıl işverene vermekle yükümlüdür.
• Yeraltı işlerinde görev yapan işçilerin yıllık ücretli izin süreleri 4’er gün arttırılmıştır.
II. “İş Kanunu’na İlişkin Fazla Çalışma ve Fazla Sürelerle Çalışma Yönetmeliği” ile Getirilen Değişiklikler
• Eski düzenleme uyarınca çalışanlardan fazla çalışma yapmaları için her yılın başında yazılı olarak alınan fazla çalışmayı kabul ettiğini dair onayın artık alınmasına gerek bulunmuyor. Yeni düzenleme ile çalışanın onayı iş sözleşmesiyle ya da fazla çalışma yapılmasına ihtiyaç duyulan hallerde alınabilecektir.
• Çalışan fazla mesai yapmak amacıyla işverene verdiği onayı 30 gün önceden işverene yazılı olarak bildirimde bulunmak kaydıyla geri alabilecektir.
• Yer altında maden işlerinde çalışan işçilere zorunlu nedenler veya olağanüstü hallerde haftalık otuz yedi buçuk saati aşan her bir saat için ödenecek ücret, işçinin normal saatlik ücretinin en az %100 arttırılması suretiyle ödenecektir.
• Zorunlu nedenler ve olağanüstü haller dışında yer altında maden işlerinde çalışan işçilere fazla çalışma yaptırılamaz.
III. “İş Kanunu’na İlişkin Çalışma Süreleri Yönetmeliği” ile Getirilen Düzenlemeler
• Yeni yapılan düzenleme ile yer altı maden işlerinde çalışan işçilerin çalışma süresi günde en çok 7,5 saat, haftada en çok 37,5 saattir.
• Turizm sektöründe 4 aylık süre içinde işçinin haftalık ortalama çalışma süresi, normal haftalık çalışma süresini aşamaz; denkleştirme süresi toplu iş sözleşmeleri ile altı aya kadar artırılabilir.
IV. “Alt İşverenlik Yönetmeliği’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” ile Getirilen Düzenlemeler
• Asıl işveren ve alt işveren arasında kurulan alt işverenlik ilişkisinde muvazaanın tespit edilmesini takiben müfettişlerce hazırlanan rapora itiraz süreleri ve uygulanacak yaptırımlarla ilgili değişiklikler yapılmıştır.
• Muvazaaya ilişkin hazırlanan müfettiş raporu daha evvel işverenlere Bölge Müdürlüğünce tebliğ edilmekteyken artık söz konusu raporlar Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğü’nce tebliğ edilecektir.
• Müfettiş raporuna itiraz süresi 6 günden 30 güne çıkartılmıştır.
• İtiraz neticesinde gerçekleşecek yargılamanın 4 ay içinde sonuçlandırılacağı, kararın temyizi halinde Yargıtay’ın nihai kararı 6 ay içerisinde vereceği düzenlenmiştir. İlgili raporlara karşı itiraz edilecek mahkemenin yetkili iş mahkemeleri olduğu da ilgili maddede ayrıca belirtilmiştir.
• Muvazaanın tespiti veya muvazaanın kesinleşmesi hâlinde asıl işveren ve alt işveren veya vekillerine idari para cezası uygulanacağını düzenleyen fıkra kaldırılmıştır.
V. Çalışan Buluşlarına Dair Yönetmelik
• İşverenin, çalışmaları esnasında buluş yapan işçisine bedel ve teşvik ödülü verme zorunluluğu düzenlenmiştir. Bedel ve teşvik ödülü, işçinin buluşu nedeniyle işletmeye sağladığı katkı dikkate alınarak hesap edilecektir.
• İşçiyle buluşa dair herhangi bir ödeme yapılmayacağına dair önceden yapılan sözleşmeler geçersiz hale gelmiştir.
• İşçi kendisine işveren tarafından buluşu karşılığında verilen bedelin eksik ve hakkaniyete aykırı olduğunu işten ayrılmasını takiben 6 ay içerisinde ileri sürebilecektir.
• İşçi yapmış olduğu buluşu derhal işverene bildirecek, buluşun tescili için gerekli teknik çözümü ve ilgili belgeleri işverene temin edecektir. İşçi işverene gerekli bildirimi yapmaz ya da ilgili evrakları temin etmez ise gecikmeden dolayı uğradığı zarardan kendisi sorumlu olacaktır.