İkale Sözleşmelerinde Vergilendirme
Gelir Vergisi Kanunu’nun (“Kanun”) 25’inci maddesine 27.03.2018 tarihinde yürürlüğe girmek üzere ilave edilen hükümle çalışma hayatında hizmet erbabına işten ayrılma, emekli olma, dava açılmaması vb. nedenlerle karşılıklı sonlandırma sözleşmesi veya ikale sözleşmesi kapsamında ödenen iş kaybı tazminatları, iş sonu tazminatları, iş güvencesi tazminatları gibi ödemelerin gelir vergisi karşısındaki durumları açıklığa kavuşturulmuştur.
Bilindiği üzere İş Kanununa göre ödenmesi gereken kıdem tazminatlarının tamamı mezkûr 25’inci madde hükmüyle gelir vergisinden müstesna tutulmaktaydı. Ancak kıdem tazminatlarının yıllık miktarı, Devlet Memurları Kanunu’na tâbi en yüksek Devlet memuruna bir hizmet yılı için ödenecek azami emeklilik ikramiyesini geçemeyeceğinden bu sınırı (“kıdem tazminatı tavanı”) aşan kıdem tazminatı ödemelerinden gelir vergisi alınmaktaydı.
Bununla birlikte, kanunen kıdem tazminatı mahiyetinde olmayan ve ikale sözleşmesi kapsamında karşılıklı rızayla iş sözleşmesinin feshi halinde ödenen tazminatlar bu madde kapsamına girmemekle birlikte Gelir İdaresince tayin edilen özelgelerle bu ödemelerin İş Kanunu’na göre hesaplanacak kıdem tazminatına tekabül eden kısmı gelir vergisinden istisna edilmekteydi. Diğer bir ifadeyle vergi idaresi, sözü edilen tazminatların, İş Kanunu’na göre hukuken kıdem tazminatı olmasalar da ekonomik olarak kıdem tazminatı mahiyetinde olduğunu kabul etmekte ve vergilendirme açısından aynı sonuçlara tâbi tutmaktaydı.
Yeni getirilen hüküm ise aynı yaklaşımı Kanun’a aktarmaktadır. Konuyla ilgili olarak 11.06.2018 tarihinde yayımlanan 303 Seri Numaralı Gelir Vergisi Genel Tebliğinin 11’inci maddesinde de izah edildiği üzere, karşılıklı sonlandırma sözleşmesi veya ikale sözleşmesi kapsamında ödenen tazminatlar da kıdem tazminatına ilişkin istisna tutarının hesabında dikkate alınacak ve toplama dâhil edilerek ödemelerin toplamı üzerinden istisna uygulanacak, istisna sınırını aşan tutarlar ise ücret olarak gelir vergisine tabi tutulacaktır.
Diğer bir ifadeyle kıdem tazminatı tutarı dışında, yukarıda sayılan ilave bir tazminat ödemesi yapılması halinde, bu ödeme tutarı ile kıdem tazminatı tutarı toplamının, en yüksek devlet memuruna ödenen azami emekli ikramiyesi tutarını aşmayan kısmı istisnaya konu edilecektir. Diğer taraftan, 2018 yılının ikinci yarısında uygulanacak kıdem tazminatı tavanı tutarı (her bir hizmet yılı için) 01.07.2018 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere 5.434,42 TL’dir.