ANAYASA MAHKEMESİ’NİN 13/7/2023 TARİHLİ VE 2022/109 E., 2023/125 K. SAYILI KARARI
13 Temmuz 2023 tarihinde Resmî Gazete ’de yayınlanan 7416 Sayılı Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un 8. maddesine 23.10.2014 tarihli ve 6563 sayılı Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun ile eklenen ve elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcılarının yükümlülüklerini düzenleyen 2. maddenin ve 10. maddesiyle 6563 Sayılı Kanun’a eklenen, elektronik ticaret lisansının düzenlendiği 4. maddenin Anayasa’ya aykırı olduğu iddiası ile Anayasa Mahkemesi’ne ilgili maddelerin iptali talebiyle başvuruda bulunulmuştur.
Anayasa’ya aykırılık gerekçeleri olarak iptal talebi başvurusunda aşağıdaki hususlar yer almıştır:
- Elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcılar arasında satış yaptıkları elektronik ticaret Pazar yerleri bakımında bir ayrım yapılmasının haklı gerekçeler bulunmamaktadır.
- Kurallar haksız rekabetin önlenmesi amacı bakımından elverişli olmamakla birlikte eşitlik ilkesi, teşebbüs ve sözleşme özgürlüğü ile mülkiyet hakkının ihlal edilmesi, elektronik ticaret piyasasının sağlıksız ve dengesiz büyümesine ve tekel veya oligopol yapıların oluşmasına neden olmaktadır.
- Elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcının ödemesi gereken lisans ücretinin belirlenmesinde net işlem hacminin esas alınmasında kamu yararı bulunmamaktadır.
- Lisans ücretinin belirlenmesinde yararlanılabilecek diğer finansal göstergelerin yerine net işlem hacmi ölçütünün esas alınmasının elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcılarının faaliyetlerine ölçüsüz biçimde müdahale edilmesine yol açmaktadır.
- Mal ve hizmet sektör kategorileri itibariyle kullanım üst sınırları belirleme yetkisinin idareye bırakılmasının elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcıları arasında ayrımcılığa neden olabilecektir.
- Elektronik ticaret hizmet sağlayıcıların tanıtıcı bilgiler ile elektronik ticaret hizmet sağlayıcılarından temin edilen belgelerin neler olduğu, ilgili kurumların açık elektronik sistemlerinin hangileri olduğu ve doğrulama işlemlerinin nasıl yapılacağı hususlarının usul ve esasları ile kapsamlarının genel çerçevesinin keyfi uygulamalara yer vermeyecek açıklıkta belirlenmiştir.
- Elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcıları tarafından sunulabilecek olan finansman imkânı sağlama, elektronik para kabulü, taşımacılık ve posta hizmetleri ile mal ve hizmet ilanlarının yayımlanması gibi hizmetlerin kısıtlanmasının elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcılarını faaliyetlerine orantısız biçimde müdahale edilmesine yol açmaktadır.
- Parasal eşiklerin belirlenmesi sırasında Bakanlığın hangi ölçütü esas alarak elektronik ticaret hacminin yıllık değişim oranını hesaplanacağı hususunun belirsiz olması ve Bakanlık internet sayfasında yapılacak ilanın usul ve esaslarının düzenlenmemiş olması sebebiyle hukuki belirlilik, öngörülebilirlik ve yasama yetkisinin devredilmezliği ilkeleri ile bağdaşmamaktadır.
- Elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcı çeşitliliğini azaltmasının tüketicinin korunması ilkesine zarar verecektir.
- Kişisel veri niteliğindeki verilerin korunmasına yönelik güvencelerin öngörülmemesinin kişisel verilerin korunmasını isteme hakkını ihlal etmektedir.
- Reklam harcamasının tutarının belirlenmesine, reklam bütçesinin oluşturulmasına ve kullanımına ilişkin kısıtlamaların ifade özgürlüğünü ihlal etmektedir.
- Sayılan Anayasa’ya aykırılıkların usulüne uygun olarak yürürlüğe konulmuş temel hak ve özgürlüklere ilişkin milletlerarası anlaşmalarla da bağdaşmamaktadır.